DB bağlayıcısı
DB bağlayıcısı (en. DB connector), (ru. DB-разъём), (tr. DB bağlaç) – kompüterə informasiyanın ardıcıl və paralel giriş-çıxışını təmin etmək məqsədilə istifadə olunan bir neçə növ bağlayıcıdan (konnektordan) biri.
DB (DATA BUS) hərflərindən sonra gələn ədəd həmin bağlayıcının xətlərinin (naqillərinin) sayını göstərir. Məsələn, DB-9 bağlayıcısında, onun kontaktlarına bərkidilmiş doqquz ayrıca xətt olur, ancaq, adətən, onların heç də hamısı istifadə olunmur. DB bağlayıcılarının ən geniş yayılmış növləri bunlardır: DB-9, DB-15, DB-19, DB-25, DB-37 və DB-50.
İsmayıl Calallı (Sadıqov), “İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti”, 2017, “Bakı” nəşriyyatı, 996 s.
Azərbaycan bankları
Azərbaycan bankları — Azərbaycan Respublikası ərazisində fəaliyyət göstərən banklar. Hazırda Azərbaycanda 2 dövlət bankı və 21 kommersiya bankı fəaliyyət göstərir.
Azərbaycanın bankları
Azərbaycan bankları — Azərbaycan Respublikası ərazisində fəaliyyət göstərən banklar. Hazırda Azərbaycanda 2 dövlət bankı və 21 kommersiya bankı fəaliyyət göstərir.
Beynəlxalq İslam Bankları Cəmiyyəti
Beynəlxalq İslam Bankları Cəmiyyəti — Şahzadə Məhəmməd əl-Feysəl əs-Səudun (Səudiyyə Ərəbistanı) təşəbbüsü ilə 1978-ci ildə Ciddədə yaradılmışdır. Cəmiyyətin məqsədi İslam prinsiplərinin bank işinə şamil edilməsinə və milli islam banklarına texniki yardım göstərilməsinə nail olmaqdır. Beynəlxalq islam bankları cəmiyyətinə Sudanın, Əbu-Zəbinin, Bəhreynin, İordaniyanın, İranın islam bankları, Feysəl İslam Bankı (Misir), Küveyt Maliyyə Evi (Küveyt) daxildir.
Dünya
Yer — Günəşə yaxınlığına görə Günəş sistemindəki üçüncü planet və həyat aşkar olunan yeganə göy cismi. Radiometrik tanışlıq və digər dəlillərə görə Yer 4,5 milyard il əvvəl yaranmışdır. Yerin cazibə qüvvəsi kainatdakı digər cisimlərə, xüsusən də Yerin yeganə təbii peyki olan Aya və Günəşə qarşılıqlı təsir göstərir. Yer 365 gün ərzində Günəş ətrafında öz orbiti boyu hərəkət edir. Bu müddət ərzində Yer öz oxu ətrafında 365 (366) dəfə fırlanır.
Yerin fırlanma oxunun sabit müstəviyə əyilməsinə görə Yerdə fəsillər yaranır. Yer ilə Ay arasındakı qravitasiya qarşılıqlı əlaqəsi qabarma və çəkilmələrə səbəb olur. Yer Günəş sistemindəki ən sıx planetdir və dörd daxili planetin (Günəşdən olan uzaqlığa görə daxili planetlər —Merkuri, Venera, Yer, Mars) ən böyüyü və ən ağırıdır.
Yerin xarici təbəqəsi (litosfer) milyonlarla ildir ki, səth boyunca hərəkət edən bir neçə sərt tektonik plitələyə bölünmüşdür. Yer səthinin təxminən 29 %-i qitələr və adalardan ibarət qurudur.
2006 FİFA Dünya Kuboku F qrupu
2006 FİFA Dünya Kuboku — F qrupu — 2006 FİFA Dünya Kuboku turnirinin 6-cı qrupu. Qrupa dünya çempionu Braziliya, Xorvatiya, Yaponiya və Avstraliya daxil idi. Braziliyanın asanlıqla birinci olduğu qrupda ikincilik uğrunda mübarizədən Avstraliya qalib çıxaraq 1/8 Finalda İtaliya ilə oynamaq haqqı əldə etmişdir.
2018 FİFA Dünya Kuboku A qrupu
2018 FİFA Dünya Kuboku A qrupunda oyunlar 14-25 iyun 2018 tarixlər arasında oynanıldı. Qrupdakı komandalar Rusiya, Səudiyyə Ərəbistanı, Misir və Uruqvay millilərindən ibarətdir.Qrupda ilk iki yeri tutan Uruqvay və Rusiya milliləri 1/8 final mərhələsinə yüksəldi.
Qeydlər
1/8 Final mərhələsində:
A qrupu birincisi Uruqvay, B qrupu ikincisi Portuqaliya millisi ilə oynadı.
A qrupu ikincisi Rusiya, B qrupu birincisi İspaniya millisi ilə oynadı.
Məqalədəki bütün oyunların vaxtı Rusiya vaxtı ilə verilib.
İki komanda yalnız bir dəfə üz-üzə:1993-cü ildə yoldaşlıq oyununda üz-üzə gəlib.Oyunda Səudiyyə Ərəbistanı rəqibinə 4 - 2 hesabıyla qalib gəlmişdi.
İki komanda yalnız bir dəfə-2006-cı ildəki yoldaşlıq oyununda üz-üzə gəliblər və Uruqvay millisi oyunda 2 - 0 hesabı ilə rəqibinə qalib gəlmişdi.
2018 FİFA Dünya Kuboku B qrupu
2018 FİFA Dünya Kuboku B qrupu nda oyunlar 15-25 iyun 2018 tarixlər arasında oynanıldı.Qrupdakı komandalar Portuqaliya, İspaniya, Mərakeş və İran millilərindən ibarətdir.Qrupda ilk iki yeri tutan İspaniya və Portuqaliya milliləri 1/8 final mərhələsinə yüksəldi.
Qeydlər
1/8 Final mərhələsində:
B qrupu birincisi İspaniya, A qrupu ikincisi Rusiya millisi ilə oynadı.
B qrupu ikincisi Portuqaliya, A qrupu birincisi Uruqvay millisi ilə oynadı.
Məqalədəki bütün oyunların vaxtı Rusiya vaxtı ilə verilib.
2018 FİFA Dünya Kuboku C qrupu
2018 FİFA Dünya Kuboku C qrupu nda oyunlar 16-26 iyun 2018 tarixlər arasında oynanıldı.Qrupdakı komandalar Fransa, Avstraliya, Peru və Danimarka millilərindən ibarətdir.Qrupda ilk iki yeri tutan Fransa və Danimarka milliləri 1/8 final mərhələsinə yüksəldilər.
Qeydlər
1/8 Final mərhələsində:
C qrupu birincisi Fransa, D qrupu ikincisi Argentina millisi ilə oynadı.
C qrupu ikincisi Danimarka, D qrupu birincisi Xorvatiya millisi ilə oynadı.
Məqalədəki bütün oyunların vaxtı Rusiya vaxtı ilə verilib.
İki komanda sonuncu dəfə,2013-cü ildəki yoldaşlıq oyununda qarşı-qarşıya gəldilər və bu oyunda Fransa rəqibinə 6 - 0 hesabı ilə qalib gəlmişdi.
İki komanda ilk dəfədir ki qarşı-qarşıya gəlirlər.
2018 FİFA Dünya Kuboku D qrupu
2018 FİFA Dünya Kuboku D qrupu nda oyunlar 16–26 iyun 2018 tarixlər arasında oynanıldı. Qrupdakı komandalar Argentina, İslandiya, Xorvatiya, Nigeriya millilərindən ibarətdir. Qrupda ilk iki yeri tutan Xorvatiya və Argentina milliləri 1/8 final mərhələsinə yüksəldi.
Qeydlər
1/8 Final mərhələsində:
D qrupu birincisi Xorvatiya, C qrupu ikincisi Danimarka millisi ilə oynadı.
D qrupu ikincisi Argentina, C qrupu birincisi Fransa millisi ilə oynadı.
Məqalədəki bütün oyunların vaxtı Rusiya vaxtı ilə verilib.
Fair play xalları:
ilk sarı kart: −1 xal
ikinci sarı kart (və nəticədə qırmızı kart): −3 xal
birbaşa qırmızı kart: −4 xal
sarı kart və birbaşa qırmızı kart: −5 xal
Yuxarıdakı qaydalar komandada oynayan hər oyunçuya tətbiq olunur.
2018 FİFA Dünya Kuboku E qrupu
2018 FİFA Dünya Kuboku E qrupunda oyunlar 17-27 iyun 2018 tarixlər arasında oynanıldı.Qrupdakı komandalar Braziliya, İsveçrə, Kosta-Rika və Serbiya millilərindən ibarətdir.Qrupda ilk iki yeri tutan Braziliya və İsveçrə milliləri 1/8 final mərhələsinə yüksəldilər.
Qeydlər
1/8 Final mərhələsində:
E qrupu birincisi Braziliya, F qrupu ikincisi Meksika millisi ilə oynadı.
E qrupu ikincisi İsveçrə, F qrupu birincisi İsveç millisi ilə oynadı.
Məqalədəki bütün oyunların vaxtı Rusiya vaxtı ilə verilib.
İki komanda ilk dəfədir qarşı-qarşıya gəlirlər
Fair play xalları:
ilk sarı kart: -1 xal
ikinci sarı kart ( və nəticədə qırmızı kart): -3 xal
birbaşa qırmızı kart: -4 xal
sarı kart və birbaşa qırmızı kart: -5 xal
Yuxarıdakı qaydalar komandada oynayan hər oyunçuya tətbiq olunur.
2018 FİFA Dünya Kuboku F qrupu
2018 FİFA Dünya Kuboku F qrupu nda oyunlar 17-27 iyun 2018 tarixlər arasında oynanıldı.Qrupdakı komandalar Almaniya, Meksika, İsveç, Cənubi Koreya millilərindən ibarətdir.Qrupda ilk iki yeri tutan İsveç və Meksika milliləri 1/8 final mərhələsinə yüksəldilər.
Qeydlər
1/8 Final mərhələsində:
F qrupu birincisi İsveç, E qrupu ikincisi İsveçrə millisi ilə oynadı.
F qrupu ikincisi Meksika, E qrupu birincisi Braziliya millisi ilə oynadı.
Məqalədəki bütün oyunların vaxtı Rusiya vaxtı ilə verilib.
İki komanda 4 dəfə üz-üzə gəliblər.Millilər arasındakı sonuncu oyun 2005-ci ildə dostluq oyunu çərçivəsində keçirilib və oyun 2 – 2 hesabı ilə başa çatıb.
Fair play xalları:
ilk sarı kart: -1 xal
ikinci sarı kart ( və nəticədə qırmızı kart): -3 xal
birbaşa qırmızı kart: -4 xal
sarı kart və birbaşa qırmızı kart: -5 xal
Yuxarıdakı qaydalar komandada oynayan hər oyunçuya tətbiq olunur.
2018 FİFA Dünya Kuboku G qrupu
2018 FİFA Dünya Kuboku G qrupu nda oyunlar 18-28 iyun 2018 tarixlər arasında oynanıldı. Qrupdakı komandalar Belçika, Panama, Tunis, İngiltərə millilərindən ibarətdir.Qrupda ilk iki yeri tutan Belçika və İngiltərə milliləri 1/8 final mərhələsinə yüksəldilər.
Qeydlər
1/8 Final mərhələsində:
G qrupu birincisi Belçika, H qrupu ikincisi Yaponiya millisi ilə oynayacaq.
G qrupu ikincisi İngiltərə, H qrupu birincisi Kolumbiya millisi ilə oynayacaq.
Məqalədəki bütün oyunların vaxtı Rusiya vaxtı ilə verilib.
Rəqiblər bu matçdan əvvəl heç vaxt üz-üzə gəlməyib.
Fair play xalları:
ilk sarı kart: -1 xal
ikinci sarı kart ( və nəticədə qırmızı kart): -3 xal
birbaşa qırmızı kart: -4 xal
sarı kart və birbaşa qırmızı kart: -5 xal
Yuxarıdakı qaydalar komandada oynayan hər oyunçuya tətbiq olunur.
2018 FİFA Dünya Kuboku H qrupu
2018 FİFA Dünya Kuboku H qrupu nda oyunlar 19-28 iyun 2018 tarixlər arasında oynanıldı.Qrupdakı komandalar Polşa, Kolumbiya, Seneqal, Yaponiya millilərindən ibarətdir.Qrupda ilk iki yeri tutan Kolumbiya və Yaponiya milliləri 1/8 finala yüksəldilər.
Dünya Kubokları tarixində ilk dəfə məhz bu qrupda növbəti mərhələyə keçəcək komandanı müəyyənləşdirmək üçün "fair-play" qaydalarından istifadə edildi.Belə ki,Yaponiya və Seneqal milliləri əsas Klassifikasiya qaydalarına əsasən 2-ci yeri tutmuşdular.Lakin Yaponiya Seneqaldan daha az sarı kart aldığı üçün 1/8 final mərhələsinə yüksəldi.
Qeydlər
1/8 Final mərhələsində:
H qrupu birincisi Kolumbiya, G qrupu ikincisi İngiltərə millisi ilə oynadı.
H qrupu ikincisi Yaponiya, G qrupu birincisi Belçika millisi ilə oynadı.
Məqalədəki bütün oyunların vaxtı Rusiya vaxtı ilə verilib.
Fair play xalları:
ilk sarı kart: -1 xal
ikinci sarı kart ( və nəticədə qırmızı kart): -3 xal
birbaşa qırmızı kart: -4 xal
sarı kart və birbaşa qırmızı kart: -5 xal
Yuxarıdakı qaydalar komandada oynayan hər oyunçuya tətbiq olunur.
Dəyirman qrupu
Dəyirman — 1999-cu ildən 2010-cu ilə qədər fəaliyyət göstərmiş Azərbaycan hip-hop qrupu. Qrupun orijinal tərkibinə Miri Yusif, ABD Malik, Elmir Məhərrəmov (L-Mir) və daha sonra qrupu tərk etmiş Anar Abdulla daxil idi.
"Dəyirman" 1996-ci ildə Azərbaycan musiqi səhnəsində "Ya Qarabağ, Ya Ölüm" mahnısı ilə uğur qazanmışdır. Qrup müxtəlif dövrdə Anar Nağılbaz, Aygün Kazımova, Coolio, Elşad Xose, Faiq Ağayev, H.O.S.T., Röya, Samirə Allahverdiyeva və digər sənətkarlar ilə əməkdaşlıq edib.
Anar Abdulla istisna olmaqla, Dəyirman qrupunun heyəti və qrupun prodüseri Emin Əfəndi İnşaat İnstitutunda (hazırda Azərbaycan Memarlıq və İnşaat Universitetində) birlikdə təhsil alıblar. Anar Abdulla Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universitetinin tələbəsi idi və Səudiyyə Ərəbistanında işinə görə qrupu tərk etmişdi. Buna baxmayaraq, Abdulla keçmiş həmkarları ilə dostluq əlaqələrini davam etdirməyə davam edirdi.
1995-ci ildə yaranan "G.G.G.Аіlesi" (Qara Qan Qardaşları Ailəsi) qrupu, 1999-cu ildə adını "Dəyirman"-a dəyişdi. Qrupun ilk olaraq müqavilə imzaladığı VVS-records musiqi studiyası qrupun ilk albomu üçün xalq mahnılarının sintezində rep konsepsiyasını təklif etdi.
"Dəyirman" 1996-ci ildə Azərbaycan musiqi səhnəsində "Ya Qarabağ, Ya Ölüm" mahnısı ilə uğur qazanmışdır.
Fosfat qrupu
Fosfat turşusu (
P
O
4
−
3
{\displaystyle PO_{4}^{-3}}
) — qeyri-üzvi, kimyəvi və fosforlu turşudur. Fosfat turşusu və fosfat biokimya və ekologiya üçün cox mühimdir. Fosfat kənd təsərrüfatı və sənaye üçün çox əhəmiyyətli kimyəvi məhsuldur. Fosfat bərk şəraitli yüksək temperaturda firofosfatdan (Xörək duzu) da kondensasiya oluna bilər.
Bütün hüceyrələri zülal olan fosfalar əlavə və aradan qaldırılması metabolik olan proseslərin tənzimləməsində əsas strategiyadır. Fosforlaşma və defosforlaşmanın enerji saxlanmasında və yaşayış sistemlərinin azad olunmasında əhəmiyyətli yolları var.
Fosfat və ya ortofosfat ionu PO4 −3 üç protonun H+çıxarılması ilə fosfor turşusundan əmələ gəlir. Bir və ya iki protonun çıxarılması, sırasıyla dihidrogen fosfat ionu H2PO4− və hidrogen fosfat ionu HPO4−2 ionunu verir. Bu adlar ammonium dihidrogen fosfat və trisodium fosfat kimi anionların duzları üçün də istifadə olunur.
Üzvi kimyada fosfat və ya ortofosfat bir orqanofosfattır, PO şəklində ortofosfor turşusunun mürəkkəb efiridir.
Hidroksil qrupu
Hidroksil qrupu — Hidroksi və ya hidroksil qrupu, bir hidrogen atomuna kovalent şəkildə bağlanmış bir oksigen atomundan ibarət kimyəvi formul — OH olan funksional bir qrupdur. Üzvi kimya içərisində spirtlər və karboksilik turşular bir və ya daha çox hidroksil qrupu ehtiva edir. Həm hidroksid adlanan mənfi yüklü OH-anyon, həm də hidroksil radikal olaraq bilinən neytral OH radikal, məhdudlaşdırılmamış bir hidroksil qrupundan ibarətdir
IUPAC tərəfindən müəyyən edildiyi kimi, "hidroksil" termini yalnız hidroksil radikalına (· OH) aiddir, -OH funksionallığı hidroksi adlanır.
Su, alkoqollar, karboksilik turşular və bir çox digər hidroksi tərkibli birləşmələr oksigenin (3.5) və hidrogenin (2.1) elektromənfiliyi arasındakı böyük fərqə görə asanlıqla təmizlənə bilər. Hidroksi ehtiva edən birləşmələr molekullar arasındakı elektrostatik cazibəni artıraraq molekullararası hidrogen əlaqələrində iştirak edir və beləliklə bu funksional qrupa malik olmayan birləşmələr üçün daha yüksək qaynama və ərimə nöqtələrinə çatır. Çox vaxt suda az həll olan üzvi birləşmələr, şəkərlər və amin turşuları ilə göstərildiyi kimi iki və ya daha çox hidroksi qrupu olduqda suda həll olur .
Hidroksil qrupu kimya və biokimyada geniş istifadə olunur. Bir çox qeyri-üzvi birləşmə, ən böyük sənaye miqyasında istehsal olunan kimyəvi birləşmə olan kükürd turşusu da daxil olmaqla hidroksil qruplarını ehtiva edir.
Hidroksil qrupları, sadə bioloji molekulları uzun zəncirlərə bağlayan dehidrasiya reaksiyalarında iştirak edirlər. Triasilqliserol əmələ gətirmək üçün yağ turşusunun qliserola qoşulması -OH-u yağ turşusunun karboksi terminalından çıxarır.
Karbonil qrupu
Karbonil qrupu – C=O üzvi birləşmələrin funksional qrupudur.
Karbonil qrupu digər funksional qrupların tərkibinə daxil edilə bilər, məsələn, amid və ya karboksil; tərkibində karbonil qrupu olan birləşmələrə karbonilli birləşmələri deyilir.
Общая органическая химия т. 4 под ред. Д. Бартона и Д. Оллиса. М.: Химия. 1983
Сайкс П. Механизмы реакций в органической химии. М.: Химия. 1991
Адамс М. Карбоновые кислоты в органике. М.: Химия.